Το Παιχνίδι: 6 τύποι- Κοινωνικές και Συναισθηματικές Αξίες

Τύποι παιχνιδιού:

6 κατηγορίες παιχνιδιού:

ü  Ενεργητικό παιχνίδι: έλεγχος του κεφαλιού, του κορμού, των άκρων. Ικανότητα να σκαρφαλώνει, να τρέχει, να πηδάει, να σκαρφαλώνει, να πιάνει αντικείμενα κα. Έτσι εξελίσσεται και σωματικά. Σημαντικό σημείο είναι να αναπτυχθεί η κινητική δραστηριότητα του παιδιού που θέλει ένα χώρο με φυσικά εμπόδια, αν είναι αυτό δυνατόν. Βέβαια, πρέπει να προσέχουμε τόσο την ασφάλεια του χώρου όσο και του υλικού που χρησιμοποιείται. Τέτοιοι χώροι είναι οι παιδότοποι.

ü  Διερευνητικό παιχνίδι: ξεκινά γύρω στους 3 μήνες με παιχνίδι των δαχτύλων  για αυτό και θέλουμε ανάλογη ωρίμανση στο νευρικό σύστημα για συντονισμό των κινήσεων και του ματιού με τις κινήσεις του χεριού. Προϋποθέτει ανάλογη ωρίμανση των αισθητήριων οργάνων ώστε το παιδί να είναι σε θέση να ακούει και να διακρίνει ήχους, να διακρίνει την υφή των αντικειμένων, να μαθαίνει τις διαστάσεις του χώρου, να αντιλαμβάνεται τον χρόνο.

Υλικά: τα απλά καθημερινά υλικά που χρησιμοποιούμε, τα παραδοσιακά παιχνίδια, δηλαδή οι κουδουνίστρες, οι μαλακές μπάλες, παιχνίδια που μπορεί να τα πιάσει, μπορεί να ακούσει ήχους από αυτά.

Το στόμα, η αφή, η ψηλάφηση, το να κομματιάσει ένα παιχνίδι, να ανακατώνει, να ανακαλύπτει, είναι όλα αυτά που βοηθούν το βρέφος να πάει παρακάτω.

ü  Μιμητικό παιχνίδι: ξεκινάει στου 7-10 μήνες, περίπου. Και μπορεί να συνεχιστεί για μια ζωή. Το παιδί προϋποτίθεται πως έχει έλεγχο του σώματός του, μπορεί να χειρίζεται αντικείμενα, να οργανώνει και να ερμηνεύει αισθητηριακές εμπειρίες.

Σε αυτήν την ηλικία, μπορεί να αντιλαμβάνεται ήχους, κυρίως των γονέων και να ανταποκρίνεται στα λεκτικά ερεθίσματα.

Η μίμηση είναι στιγμιαία στην αρχή, όμως με την πάροδο του χρόνου το παιδί πειραματίζεται και διασκεδάζει. Έτσι το εξελίσσει.

Ρόλοι, μάθηση, ταυτίσεις, λαμβάνουν χώρα χάρη στη μίμηση.

ü  Δημιουργικό παιχνίδι: ξεκινά στου 18-20 μήνες, με το χτίσιμο και τα κυβάκια.

Έχουμε κινητική και αισθητική ωρίμανση μαζί με τη νοητική ικανότητα να χρησιμοποιεί εμπειρίες και να συνδυάζει τη μίμηση μα τη γνώση και το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Εδώ μπορούμε να χρησιμοποιούμε και εκπαιδευτικά παιχνίδια.

ü  Φανταστικό παιχνίδι: ξεκινάει γύρω στα 2 χρόνια του νηπίου. Αναπτύσσεται σιγά -σιγά. Προϋποθέτει την απόκτηση των προηγούμενων τύπων παιχνιδιών, κυρίως του μιμητικού.

Εδώ το παιδί παίζει τα γεγονότα της ζωής του..

Το ελευθερώνει από πιέσεις, καταστάσεις δυσάρεστες, εμπειρίες. Το βοηθά να ανταποκριθεί στον κόσμο των ενηλίκων. Ψυχική ισορροπία και εξωτερίκευση συμπεριφοράς για τις τάσεις του για προστασία, επιθετικότητα, τρυφερότητα, καταστροφή.

Εξαρτάται από την ικανότητα του παιδιού να εκφράσει ιδέες με συμβολικό τρόπο. Το χρησιμοποιούμε οι ειδικοί.

ü  Παιχνίδι με κανόνες: εδώ πια θέλουμε σημαντική ανάπτυξη του παιδιού από όλες τις έννοιες.

Κανόνες: να δεχτεί το μοίρασμα, να περιμένει τη σειρά του, να αναβάλλει την ικανοποίηση των επιθυμιών του, να μαθαίνει να χάνει. Ξεκινά στα 4 έτη όπου και τα παιδιά ξεκινούν να μπαίνουν σε ομάδες. Στην ομάδα έρχεται για πρώτη φορά το θέμα της ανταγωνιστικότητας, βέβαια αυτό γίνεται κατανοητό  κυρίως στις μεγαλύτερες ηλικίες και τους ενήλικες.

ü  ΧΟΜΠΙ: ΑΦΟΡΑ ΟΛΕΣ τις ΗΛΙΚΙΕΣ.

 

ΟΙ έξι αυτές κατηγορίες,

Αναπτύσσονται σιγά -σιγά μαζί με την εξέλιξη των αισθητήριων οργάνων του παιδιού, το κινητικό του σύστημα και την ικανότητά του για επικοινωνία και δημιουργικότητα.

 

(ΜΕΤΡΑ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ:

§  Ασφάλεια και περιπέτεια.

§  Το παιδί να  μην τα βάζει στο στόμα του.

§  Να μην είναι τοξικά

§  Να μην είναι δυνατόν να το καταπιούν

§  Να πλένονται τα παιχνίδια

§  Στα εκτός σπιτιού κάποιος να τα επιβλέπει)

 

ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΕΣ  ΑΞΙΕΣ ΤΟΥ ΠΑΙΧΝΙΔΙΟΥ:

[  Όταν επαναλαμβάνεται ένα παιχνίδι το παιδί ξεσπάει την ενέργειά του και μειώνει τη συγκίνησή του. Συγκεκριμένα,  το άγχος, η αγωνία, η ένταση του παιδιού.

[  Απωθημένες επιθυμίες. Αναπαριστά περιστατικά και τα ξεπερνά βάσει του φανταστικού παιχνιδιού.

[  Ελέγχουν τις καταστρεπτικές και επιθετικές τους διαθέσεις.

[  Συμπεριφορές που στην καθημερινότητα τους έχουν απαγορευτεί.

[  Μιμείται τους μεγάλους και διευκολύνεται στην ταύτιση.

[  Παίζει έντονες σκηνές της ζωής τους, φωνάζει και γελάει δυνατά, διατάζει, απαγορεύει.

[  Μπορεί ΜΕΤΑ το παιχνίδι να αναπολεί, να ονειρεύεται

[  Εκφράζει άμεσα τις επιθυμίες του

[  Τάσεις που δεν είναι κοινωνικά αποδεκτές έρχονται στην επιφάνεια

[  Ανταλλαγή καθημερινών ρόλων ζωής

[  Εκδήλωση της ανάπτυξής του

[  Λύνει προβλήματα

[  Πειραματίζεται

[  Αισθάνεται επιτυχημένο.

 

 

Σώμα:

Βοηθά το αναπνευστικό σύστημα

Την καρδιά και το κυκλοφοριακό

Το αιμοποιητικό

Το νευρικό

Το πεπτικό

 

 

 

 

 

 

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΓΟΡΙΩΝ-ΚΟΡΙΤΣΙΩΝ:

 

Αγόρια	Κορίτσια
Πιο δραστήρια στην κίνηση	Φλύαρα
Φωνάζουν παραπάνω	Χασκογελάνε
Αλληλοχτυπιούνται	Μιλάνε με πολλές εκφράσεις και αισθήματα
Εξασκούν τους μεγάλους μυς	Αναπτύσσουν γρηγορότερα τις λεπτές κινήσεις. Άρα παίζουν πιο ήρεμα παιχνίδια, όπως κέντημα, ζωγραφική, κούκλες και άλλα
Πιο επιθετικά

 Τα αγόρια, γύρω στα 4 τους γίνονται πιο ήρεμα στο παιχνίδι.

Τα κορίτσια την ηλικία αυτή γίνονται πιο δραστήρια

Οι διαφορές είναι εξαιτίας κοινωνικών συνθηκών αλλά και σωματικής διάπλασης .

 

§  Το παιχνίδι κοινωνικοποιεί, δείχνει τους ρόλους.

§  Μας ενδιαφέρει ο τρόπος που παίζει  και όχι το είδος παιχνιδιού.

 

 

Ρόλος του ενήλικα στη διευκόλυνση για το παιχνίδι:

ü  Το παιδί ευχαριστιέται να κάθεται σε κάθε παιχνίδι από λίγο

ü  Δεν είναι ανάγκη να τελειώσει αυτό που άρχισε

ü  Η διαδικασία και όχι το αποτέλεσμα μας ενδιαφέρει

ü  Να αντέχει τη φασαρία του παιδιού

ü  Να αφήσει το παιδί να έχει τη φαντασία του χωρίς να κάνει ρεαλισμούς

ü  Αυθορμητισμός και χωρίς κανόνες ή οδηγίες

ü  Ας μην επέμβουμε ότι το παιδί είναι άρρωστο όταν παίζει ήρεμα.

ü  Παίζει σαν ίσος προς ίσο με το παιδί και όχι σαν παθητικός αντίπαλος

ü  Δεν μιλάμε μωρουδίστικα

ü  Δεν το επαινούμε διαρκώς

ü  Δεν καλλιεργούμε την εξάρτηση

ü  Δεν φοβόμαστε μήπως γίνουμε ανόητοι.

Το παιδί χρειάζεται σύντροφο στο παιχνίδι

Γίνεται φαύλος κύκλος όταν παίρνουμε στο παιδί δώρα σαν δωροδοκία. Ζητά συνέχεια (βλέπε αντίστοιχο άρθρο)

 

*       Βρισκόμαστε σε μια γέφυρα εξισορρόπησης μεταξύ πραγματικότητας και φαντασίας.

*       Τα παραδοσιακά παιχνίδια (μαμά, μπαμπάς, νοσοκόμα κα) μας προετοιμάζουν για τη ζωή

*       Έκφραση συναισθημάτων, όπως θυμός

*       Απόκτηση ικανοτήτων κινητικών, νοητικών, κοινωνικές και άλλες.

*       Μαθαίνει το μοίρασμα, τη συνεργασία, βάσεις για την κοινωνική ζωή.

 

 

 

 

ΙΔΕΕΣ ΓΙΑ ΚΑΛΑ ΔΩΡΑ:

À      Εξωσχολικά βιβλία

À      Καλά περιοδικά

À      Επισκέψεις σε μορφωτικούς χώρους

À      Επιτραπέζια ή στρατηγικής παιχνίδια

À      Ας ΤΟ ΑΦΗΣΟΥΜΕ ΝΑ ΜΑΣ ΚΑΝΕΙ ΔΩΡΟ ΕΚΕΙΝΟ

 

Βιβλία για εμάς:

v  Τα παραμύθια της ζωής, Nielsen, εκδόσεις : Νίκας

v  Πώς να αφηγείστε ένα παραμύθι και πώς να φτιάξετε άλλα 100. Εκδόσεις : Καστανιώτης

v  Ο Φανούλης, Nielsen, Εκδόσεις: Νίκας

v  Πώς να αφηγείστε ένα παραμύθι και πώς να φτιάξετε άλλα 100, εκδόσεις Καστανιωτης

 

Κλείνοντας, το καλό δώρο είναι κάτι που συνήθως δεν μπορεί να αγοραστεί. Είναι ο τρόπος που παίζει το παιδί και αυτό γίνεται σε καθημερινή βάση. Βγείτε από το άγχος των «καλών δώρων» των γιορτών και ενσωματώστε στο καθημερινό πρόγραμμα του παιδιού ανάλογα με την ηλικία του δραστηριότητες που το κάνουν να «γεμίζει» και να «ξεδίνει. Σε λίγο καιρό θα παρατηρήσετε ότι τα ακριβά και περίπλοκα δώρα θα του φαντάζουν περιττά